Door de invloed van Oosterse spiritualiteit beginnen we hier in het Westen geleidelijk aan te ontdekken dat meditatie een bijzonder krachtig hulpmiddel is. Proberen om zonder meditatie een goddelijke hoogte te bereiken is hetzelfde als het beklimmen van een berg zonder gereedschap en klimschoenen. Als mediteren zo belangrijk is voor onze thuisreis, wat zegt Een cursus in wonderen daar dan over?

 

Ik heb jarenlang beweerd dat een training in meditatie een van de belangrijke doelen is van het Werkboek. Deze training begint al vrij vroeg, in de lessen 41 en 44, waarna de richtlijnen voor meditatie een hoofdbestanddeel van de beoefening worden. De techniek die in deze lessen wordt onderwezen heb ik diverse keren beschreven. Er is echter nog een andere meditatievorm, die in les 183 wordt geïntroduceerd en waaraan niet alleen in deze les (en in les 284) grote waarde wordt toegekend, maar die ook wordt gezien als een oefening die we kennelijk in Deel II van het Werkboek dienen voort te zetten (WdII.In.10:4; WdII.222.2:1). Het is een oefening om Gods Aanwezigheid binnen te gaan door Zijn Naam keer op keer te herhalen, met uitsluiting van al het andere.

 

Ik heb deze methode vele jaren uitgeprobeerd en er veel profijt van gehad. Maar toch kwam ze nooit helemaal binnen, totdat ik een retraite deed waarin ik mij ten doel had gesteld deze meditatievorm onder de knie te krijgen – zowel in theorie als in de praktijk – onder andere omdat mijn studiegroep bijna toe was aan les 183. Opmerkelijk genoeg hield ik mijn retraite in een christelijk centrum dat zich, zoals ik bij aankomst ontdekte, concentreerde op een meditatievorm die gebaseerd is op de middeleeuwse mystieke tekst “De wolk van niet-weten”, en overeenkomsten vertoont – hoewel niet identiek is aan – de meditatievorm die onderwezen wordt in les 183. Het beoefenen van deze christelijke meditatietechniek gaf mij een gevoel van ondersteuning en versterkte mijn motivatie. Toen ik, terwijl ik daar nog was, les 183 bestudeerde werd alles ineens veel duidelijker. Daardoor begon de meditatie veel beter te werken dan daarvóór. Ik beleefde een aantal schitterende momenten en sindsdien is het mijn favoriete meditatievorm.

 

Het doel van dit artikel is deze techniek uit te leggen, zodat Cursusstudenten haar kunnen gebruiken of, als ze dat al doen, beter kunnen toepassen. Het artikel bevat drie delen: theorie, praktijk en richtlijnen.

 

THEORIE

 

Deze meditatiemethode is gebaseerd op een leer die zegt dat ze het meest logisch en natuurlijk is voor onze denkgeest. Onze aandacht is van nature gericht op datgene waarvan we denken dat het ons geluk brengt, of ons in elk geval beschermt tegen pijn. Onze ogen zoeken automatisch naar dingen die prettig zijn om naar te kijken. Anders gezegd: we richten onze aandacht op datgene waarvan we denken dat het onze gebeden verhoort. Aandacht is een uitdrukking van verlangen en verlangen is gebed. Wanneer onze aandacht uitgaat naar de dingen van deze wereld – wat we gewoonlijk doen – bidden we in feite tot deze dingen, in de hoop dat ze onze behoeften vervullen en ons veiligheid bieden. Maar kunnen ze onze gebeden werkelijk verhoren? Kunnen ze ons werkelijk geluk brengen? Volgens de Cursus is het antwoord een nadrukkelijk “nee”. Alleen God kan ons ware vreugde schenken; Hij is het Enige waar we werkelijk naar verlangen. Door onze aandacht aan de dingen van deze wereld te geven maken we ze tot afgoden, alternatieven voor de Enige die onze aandacht werkelijk kan beantwoorden. We gedragen ons als aanbidders uit de oudheid, die baden tot een levenloos stuk steen dat hun gebeden kon horen noch beantwoorden.

 

We geven onze aandacht ook aan wat we als werkelijk beschouwen. We besteden, om maar iets te noemen, geen tijd aan nadenken over roze olifanten, omdat ze niet werkelijk zijn.

In plaats daarvan besteden we wel veel tijd aan het nadenken over gebeurtenissen en situaties die we in ons dagelijks leven tegenkomen, omdat we deze als werkelijk ervaren.

 

De Cursus onderwijst dat de wereld een droom is, dat alleen God werkelijk is. Ook jij en ik zijn werkelijk, maar onze werkelijkheid is deel van die van God. Zijn werkelijkheid omvat de onze. “Ik ben werkelijkheid omdat de wereld dat niet is” (WdI.132.15:3). Dit betekent dat iedereen die we op deze aardbol rond zien lopen twee aspecten heeft: een werkelijk en een onwerkelijk aspect. Hun uiterlijke verschijning die we waarnemen – hun lichaam en persoonlijkheid – is volgens de Cursus onwerkelijk. Voorbij deze uiterlijke verschijning bevindt zich hun eeuwige geest, het enige werkelijke deel. En die geest is deel van God. Door onze aandacht op God te richten, richten we hem dus tegelijkertijd op de waarheid in onszelf en anderen.

 

Samenvattend: wij schenken onze aandacht op wat we als werkelijk beschouwen en waarvan we denken dat het ons gelukkig maakt. De dingen van de wereld (in hun uiterlijke vorm, waar we ons gewoonlijk op concentreren) zijn onwerkelijk en kunnen ons niet gelukkig maken.

Alleen God is werkelijk (“alleen”, omdat hij alles omvat) en alleen Hij kan ons gelukkig maken.

 

Dit heeft consequenties voor het richten van onze aandacht. Het betekent dat het terugtrekken van onze aandacht van uiterlijke zaken en ons concentreren op God, het meest logische en passende is wat we kunnen doen. En dat is de kern van deze meditatietechniek. We verplaatsen onze aandacht van buiten naar binnen; we trekken hem terug van de zintuiglijke omgeving en richten hem op Gods Aanwezigheid, diep binnenin onszelf. We verplaatsen onze aandacht van de veelheid naar de Ene, van een ontelbaar aantal lichamen naar de ene Geest. We verplaatsen onze aandacht van de duizenden naamloze dingen in de wereld (naamloos, omdat alleen wat werkelijk is een naam verdient) naar de ene Naam, die staat voor de enige werkelijkheid. We laten ons verlangen naar de kleine afgoden van de wereld los, omdat ze onze gebeden niet kunnen verhoren, en geven het aan de ene God, die ernaar verlangt al onze gebeden te beantwoorden met de onschatbare gave van Zichzelf.

 

Een belangrijk onderdeel van deze meditatievorm is dat er slechts één woord wordt gebruikt. Het doel van het tweede deel van het Werkboek is om geleidelijk aan voorbij alle woorden te gaan en uiteindelijk zullen we in het geheel geen woorden meer nodig hebben. Dan zullen we met een enkel besluit van onze wil meteen Gods Aanwezigheid binnengaan. Het terugbrengen van veel woorden naar slechts één woord is een belangrijke stap in de richting van dit doel. Ik adviseer daarom om tijdens deze meditatie geen verschillende woorden voor God te gebruiken.

 

PRAKTIJK

 

1. Kies een naam.

Het Werkboek zegt niet welke naam je moet gebruiken. Het kan elk woord zijn dat voor jou “God” betekent, maar laat het slechts één woord zijn, bij voorkeur een kort woord van één of twee lettergrepen. Het moet voor jou een maximale persoonlijke betekenis hebben en een zo groot mogelijk verlangen naar- en liefde voor God oproepen. Vraag eventueel om innerlijke leiding bij het kiezen van dit woord.

 

2. Begin met mediteren.

Ga gemakkelijk zitten en sluit je ogen. De meditatie bestaat uit het herhalen van die ene Naam, langzaam en aandachtig, steeds en steeds opnieuw. Je kunt hem constant herhalen, of om de zoveel seconden, bijvoorbeeld op het ritme van je ademhaling. Als het beter voelt kun je hem ook van tijd tot tijd herhalen. Het Werkboek geeft daar geen specifieke aanwijzingen voor en vindt het kennelijk niet zo belangrijk.

 

3. Concentreer je op het herhalen van de Naam.

Trek je aandacht terug van alles om je heen en richt je aandacht en verlangen uitsluitend op de Naam:

 

Oefen alleen dit vandaag: herhaal langzaam steeds en steeds opnieuw Gods Naam. Vergeet elke naam, behalve die van Hem. Hoor niets anders. Laat al je gedachten op deze worden geënt. Geen ander woord gebruiken we, behalve aan het begin, wanneer we het idee van vandaag één enkele maal uitspreken. En dan wordt Gods Naam onze enige gedachte, ons enige woord, het enige dat onze denkgeest bezighoudt, het enige dat we wensen, de enige klank met betekenis, en de enige Naam voor al wat we verlangen te zien, voor al wat we het onze willen noemen (WdI.183.6:1-6).

 

4. Herhaal de Naam als een roep om alles wat werkelijk en wenselijk is.

Zoals je in bovenstaand citaat kunt lezen is de betekenis en het gevoel dat je in deze Naam legt belangrijk. Enkele suggesties daarvoor:

 

4a: Laat Gods Naam niet zomaar een woord zijn.

Zeg het rechtstreeks tegen Hem, als een manier om met Hem te communiceren:

 

“Zo doen we een uitnodiging die nooit kan worden geweigerd. En God zal komen en die Zelf beantwoorden” (WdI.183.7:1-2).

 

4b: Herhaal de Naam als een verzoek om Gods antwoord.

• Je vraagt God Zich aan je kenbaar te maken in een rechtstreekse ervaring. Leg al je verlangen om Hem te ervaren in dit verzoek.
• Je vraagt om je ware Identiteit, die deel is van God. Je vraagt om te weten Wie je werkelijk bent.
• Je vraagt om alles wat werkelijk is, inclusief de werkelijkheid van de broeders, omdat alles wat werkelijk is deel is van God.
• Je vraagt om alles wat je werkelijk wilt, want God is de Enige die je werkelijk wilt:

 

“Toch is Uw Liefde het enige wat ik zoek, of ooit heb gezocht. Want er is niets anders dat ik ooit werkelijk kon wensen te vinden” (WdII.231.1:3-4).

 

Met andere woorden: met dit ene woord vraag je om alles. Je vraagt om alles wat werkelijk is en wat je werkelijk wilt. Probeer niet bewust alle bovengenoemde betekenissen in te sluiten. Het is belangrijk om de Naam rustig en zonder enige spanning uit te spreken. Maar doe dat wel bewust en betekenisvol. Maak het tot de roep van je hart.

 

5. Roep je denkgeest terug wanneer hij afdwaalt.

Wanneer je gedachten afdwalen naar iets in de wereld of naar iets anders dan Gods Naam, corrigeer dit dan door het herhalen van de Naam. Je gedachten zullen regelmatig afdwalen, laat je daar dus niet door van de wijs brengen. Ga ervan uit dat het zal gebeuren en wees bereid om erop te reageren met het herhalen van de Naam en zo de afleidende gedachten te verdrijven. Doe dit zo vaak als nodig is. Als je dit de hele tijd doet en niets anders, is je tijd goed besteed.

 

Zit in stilte en laat Zijn Naam uitgroeien tot het alomvattende idee dat je denkgeest volledig vult. Laat alle gedachten behalve deze ene stil zijn. En reageer hiermee op alle andere gedachten, en zie Gods Naam de duizend nietige namen vervangen die jij aan je gedachten gegeven hebt, terwijl je niet besefte dat er één Naam is voor al wat is en wat zal zijn (WdI.183.8:3-5).

 

Het herhalen van de Naam om afdwalende gedachten te verdrijven helpt je herinneren dat alles waar je aan denkt in feite niets betekent. Het is onwerkelijk en onbevredigend, terwijl Gods Naam alles vertegenwoordigt: alles wat werkelijk is en wat je werkelijk wilt. Als je dus een afdwalende gedachte opmerkt, herhaal dan Gods Naam in het bewustzijn dat deze alles en de afdwalende gedachte niets is.

 

RICHTLIJNEN

 

De volgende richtlijnen kunnen behulpzaam bij de Naam van God meditatie. Ze kunnen je helpen om het uitspreken van de Naam om te zetten in een intens en oprecht verzoek. Ze nemen slechts enkele minuten in beslag en kunnen je op het juiste spoor zetten.

 

• Herhaal aan het begin van je meditatie twee of drie keer Gods Naam, als een manier om je rechtstreeks tot Hem te richten. Benader Hem als een echte persoon en ga ervan uit dat Hij je hoort.

 

• Herhaal dan Gods Naam als een verzoek aan Hem: het verzoek dat Hij tot je komt en Zich aan je openbaart in een rechtstreekse ervaring.

 

• Herhaal vervolgens Zijn Naam als een manier om je bewust te worden van je ware Identiteit. Door God aan te roepen, roep je ook je ware Zelf aan, want zij zijn één.

 

• Herhaal daarna Zijn Naam als een manier om de gehele werkelijkheid aan te roepen, die al je broeders insluit. Want iedereen maakt deel uit van Gods werkelijkheid.

 

• Herhaal vervolgens Zijn Naam als een gebed, waarin je vraagt om alles wat je werkelijk wilt; een gebed dat alle andere gebeden insluit. Laat het een gebed zijn dat recht uit je hart komt.

 

• Herhaal tenslotte Zijn Naam in liefde.

 

Laat dan al deze betekenissen samenvloeien zodat je, door het uitspreken van dit ene woord, alles aanroept wat werkelijk is en wat je werkelijk wilt. Vervolg je meditatie in deze geest. Wanneer je gedachten afdwalen, herhaal de Naam dan rustig om je denkgeest weer op het juiste spoor te zetten. Herhaal hem als een bevestiging dat Gods Naam alles vertegenwoordigt, terwijl datgene waarnaar je gedachten afdwalen, niets is.